geplaatst op: 30 oktober 2024
Waarom verkleuren bladeren in de herfst?
Ontdek waarom bomen en struiken in de herfst hun prachtige kleuren onthullen. Van groen naar warm oranje, rood, geel en bruin: het kleurenspektakel is meer dan een visuele pracht. Leer hoe bomen door chlorofyl af te breken energie besparen voor de winter en hoe de afgevallen bladeren bodem en dieren ondersteunen. Een verhaal van voorbereiding en hernieuwde groei dat de cyclus van de natuur prachtig weergeeft.
Bomen en struiken geven nu een pracht aan gekleurde bladeren, van groen naar oranje, rood, geel en bruin. Een kleurenspektakel. Maar waarom verkleuren bladeren in de herfst en krijgen we zo’n mooie herfstbossen?
Lentegroen
In de lente en zomer zijn bladeren groen door het pigment chlorofyl. Dit vangt zonlicht op voor fotosynthese, het proces waarmee planten zonlicht omzetten in voedsel. In de herfst worden de dagen korter (dan is er minder zonlicht) en de temperaturen dalen. Dit zorgt ervoor dat de boom zich gaat voorbereiden op de winter en hij gaat energie besparen door minder chlorofyl aan te maken.
Kleuren komen tevoorschijn
Wanneer het groene pigment langzaam verdwijnt, komen andere kleuren in de bladeren tevoorschijn, omdat deze niet afhankelijk zijn van de hoeveelheid licht. Deze ‘verborgen’ kleuren – zoals geel (xanthofyl), oranje (caroteen), rood (anthocyaan) en bruin (tannine) – krijgen nu de kans om te stralen. Samen toveren ze de bossen om in een kleurrijk herfsttafereel vol warme herfsttinten!
En in de winter?
In de wintermaanden bespaart de boom vervolgens nog meer energie door de bladeren te laten vallen. Laat de bladeren in de tuin gerust op de grond liggen. Niet alleen beschermt een bladlaag tegen vorst, ze biedt ook een schuilplek voor kleine dieren en insecten en door bladeren op de grond te laten liggen, wordt de bodemstructuur op natuurlijke wijze verbeterd, omdat afbrekend organisch materiaal de bodem voedt en luchtiger maakt. Er gaat hiermee niets verloren!
Het nut van de herfstpracht
De mooie herfstkleuren zijn dus meer dan alleen een visueel spektakel. Het is een teken dat de natuur zich klaarmaakt voor een nieuwe cyclus. Terwijl de bladeren nog even stralen met hun kleuren, bereiden de bomen en struiken zich rustig voor op hun winterslaap, waarbij ze hun energie bewaren voor een nieuwe groei in de lente. De afgevallen bladeren sluiten de kringloop en dragen bij aan een gezonde, voedzame bodem voor het volgende seizoen.
Inheemse struiken met mooie herfstkleuren
Ook in de tuin kun je kiezen voor struiken of heesters die mooie herfstkleuren geven. Hier volgen een aantal inheemse struiken die niet te groot zijn en mooie herfsttinten geven:
- Wilde wingerd (Parthenocissus quinquefolia) – Een klimplant die prachtig rood kleurt en ideaal is voor muren en hekken.
- Krentenboompje (Amelanchier lamarckii)
- Toverhazelaar (Hamamelis) – Naast haar mooie herfstbladeren bloeit deze struik ook in de winter met opvallende gele bloemen.
- Gele kornoelje (Cornus mas) – Deze struik verandert van groen naar felrood en oranje en zorgt voor een warme herfstkleur.
- Gelderse roos (Viburnum opulus)
- Wilde lijsterbes (Sorbus aucuparia)
- Kardinaalsmuts (Euonymus europaeus) – Rood blad in de herfst
- Wilde mispel (Mespilus germanica) – Geel tot goudbruin blad en in de winter nog vruchten die eetbaar zijn.
Zo komt in de herfst de natuur tot rust en is het een prachtig jaargetijde om mooie wandelingen te maken in het bos en te genieten van de mooie kleuren en de geur van de aarde. Het is een tijd van verandering, niet alleen voor de natuur, maar ook voor ons, terwijl we ons voorbereiden op de winter en de rust die dit seizoen met zich meebrengt.